Cây chìa vôi và công dụng hỗ trợ điều trị bệnh hiệu quả

Cây chìa vôi là một trong những loại thảo dược thường được dùng để hỗ trợ điều trị các căn bệnh, như: Bệnh xương khớp, phong tê thấp, thoát vị đĩa đệm, viêm lở da và nhiều căn bệnh khác nữa. Nếu đến nay bạn vẫn còn chưa biết đến các bài thuốc chữa bệnh từ cây chìa vôi, thì cũng đừng quá lo lắng, bởi bài viết hôm nay chúng tôi viết ra là dành cho bạn. Giờ thì hãy cùng các chuyên gia của CỘNG ĐỒNG SEO VN tìm hiểu qua loại thảo dược này nhé.

Thông tin cơ bản về thảo dược chìa vôi 

Cây chìa vôi còn có tên gọi khác là bạch viêm, dây chìa vôi, bạch phấn và cây đau xương. Tên gọi được sử dụng theo từng vùng miền và từng công dụng khác nhau.

Đặc điểm thực vật

• Chìa vôi thuộc họ dây leo, có độ dài từ 2-4m hoặc cao hơn. Thân thường có màu lục, thường pha với màu lơ nhạt hoặc tía, trên thân sẽ có các tua quấn đơn, mọc đối diện với lá.
• Lá thường mọc so le nhau, phần đầu nhọn, gốc có hình tim, gân hình chân vịt, thường rộng khoảng 6-8cm. Phần mép lá có răng, mặt trên lá có đường xẻ sâu thành khoảng 5-7 thùy. Phần cuống lá khá to và dày so với những loại lá khác.
• Hoa cây chìa vôi có màu vàng nhạt, thường mọc đối diện với lá nhưng ngắn hơn. Đài hoa có hình chén với 4 răng nhỏ, tràng sẽ có 4 cánh, nhị cũng có 4 cái, bao phấn tròn và bầu nhắn. Hoa thường nở từ tháng 4 đến tháng 6 trong năm.
• Quả cây chìa vôi có hình nang tròn, to khoảng 5-6mm, khi chín thường có màu đen. Mùa kết quả và chín là từ tháng 5 đến tháng 10.  Phía ngoài quả có màu đen nhưng bên trong lại có màu trắng. Một số quả sẽ mọc liền với gốc cây.

Nơi phân bố chủ yếu của cây chìa vôi

• Loại thảo dược này thường được tìm thấy ở các nước vùng nhiệt đới. Đặc biệt là ở Việt Nam, miền Nam Trung Quốc, Campuchia, Lào, Thái Lan,…
• Ở Việt Nam, chúng ta sẽ tìm thấy loại cây này ở các tỉnh trung du và đồng bằng. Khó tìm thấy cây chìa vôi ở vùng núi. Cây thường mọc lẫn ở các gò đống, lùm bụi,…

Bộ phận dùng, thu hái và chế biến

• Cây chìa vôi thường được thu hái quanh năm nhưng thường thì người ta sẽ thu hái chúng vào mùa đông. 
• Người ta sẽ sử dụng cả phần lá, thân, rễ cây chìa vôi tươi để làm thuốc, vì hoạt chất chữa bệnh của cây chìa vôi có trong tất cả bộ phận của cây.
• Sau khi thu hái thì cây chìa vôi tươi sẽ được rửa sạch, sơ chế bằng cách cắt nhỏ từng bộ phận rồi đi phơi khô.

Thành phần hóa học của cây chìa vôi

• Trong cây chìa vôi có chứa các acid hữu cơ, hợp chất phenolic, saponin và các acid amin. Ngoài ra, nó còn chứa glucid, protid, tro, chất xơ, caroten và 1 lượng nhỏ vitamin C. Đây đều là những hoạt chất tốt cho cơ thể và đóng vai trò lớn trong việc hỗ trợ chữa bệnh của cây.

Tính vị và công dụng dược lý

• Dây có vị ngọt đắng, tính mát giúp thanh nhiệt, giải độc, hành huyết, tán kết. Bộ phận này thường được sử dụng để chữa đau nhức xương khớp, cơ gân, ung nhọt lở ngứa, viêm thận, sưng hạch bạch huyết, rắn cắn, ong đốt,…
• Phần lá có vị đắng, tính hàn và chứa một lượng độc nhất định nên thường được dùng để trị tiêu thũng, nhọt độc, lở ngứa,…
• Phần củ thì có vị đắng hơi chua, tính bình có tác dụng giúp tán huyết ứ, thông kinh, tiêu độc, lợi tiểu, trừ tê thấp.

Cách dùng – liều lượng

• Phụ thuộc vào mục đích sử dụng mà liều lượng cũng được sử dụng theo nhiều cách khác nhau. 
• Sử dụng ở dạng tươi hay khô đều có công dụng hỗ trợ điều trị bệnh.
• Khi sắc uống thì nên sử dụng từ 6 đến 20g
• Giã nát thì liều lượng không hạn chế, tuy nhiên không nên lạm dụng.

Cây chìa vôi hiện nay có mấy loại?

Cây chìa vôi hiện nay được chia thành 3 loại phổ biến như sau: Cây chìa vôi bò, cây chài vôi java và cây chìa vôi bốn cạnh. Vậy nên, bạn cần phải nắm rõ từng loại, từng đặc điểm để sử dụng làm thuốc chữa bệnh.

Ngoài 3 loại phổ biến đã được liệt kê ở trên, vẫn còn tồn tại một số loại nữa mà chúng tôi chưa cập nhật đến, bởi đa số chúng đều không có tác dụng chữa bệnh. Nếu bạn thấy chìa vôi cây nào có lá hình tam giác, mọc so le nhau thì loại cây chìa vôi đó không có tác dụng chữa bệnh.

Tác dụng của cây chìa vôi theo Y học

Cây chìa vôi có tác dụng hỗ trợ điều trị bệnh là nhờ vào các thành phần hoạt chất bên trong, bao gồm:

• 90.4% nước, 1.2% chất xơ, 1.3% protid, 5.4% glucid….được tìm thấy ở phần và lá.
• Hoạt chất phenolic, acid amin, acid hữu cơ, saponin cũng được thấy ở thân cây chìa vôi.

Theo y học hiện đại

Theo nghiên cứu của y học hiện đại, công dụng của thảo mộc chìa vôi được mô tả cụ thể như sau

• Các hoạt chất có trong phần lá và ngon, có công dụng hỗ trợ giảm đau nhức xương khớp, viêm khớp…
• Các hoạt chất có trong cây chìa vôi có công dụng làm giãn các mạch máu và giảm huyết áp
• Một số nghiên cứu của y học hiện đại cũng cho thấy, các thành phần hoạt chất có trong thảo mộc chìa vôi có tác dụng lợi tiểu và hỗ trợ điều trị bệnh sỏi thận cùng nhiều căn bệnh khác. 

Theo y học cổ truyền

Theo nghiên cứu của y học cổ truyền, công dụng của thảo mộc chìa vôi được mô tả cụ thể như sau

• Các hoạt chất có trong chìa vôi có tác dụng thanh nhiệt, hỗ trợ điều trị bệnh đau nhức xương khớp, bỏng, ung nhọt và đau đầu.
• Thành phần các hoạt chất trong phần lá có tác dụng tiêu sưng, nên thường được dùng để hỗ trợ điều trị ung nhọt, lở ngứa và chai chân. Ngoài ra, cây chìa vôi còn có tác dụng thông kinh, lợi tiểu, tiêu độc…..

Một số bài thuốc dùng cây chìa vôi để chữa bệnh

Phụ thuộc vào từng căn bệnh mà sẽ có từng bài thuốc được sử dụng với liều lượng thảo mộc chìa vôi khác nhau, cụ thể như sau

Thoát vị đĩa đệm

Bài thuốc sử dụng cây chìa vôi để chữa bệnh thoát vị đĩa đệm có 2 cách, đó là uống và đắp, được sử dụng cụ thể như sau

• Bài thuốc uống: Cần chuẩn bị 20g mỗi loại: cây tầm gửi, lá lốt, cỏ xước và 40g dược liệu chìa vôi. Sau đó mang tất cả vị thuốc này đi rửa sạch, cho vào ấm sắc cùng với 1L nước trên lửa nhỏ. Đến khi thấy nước cô cạn còn khoảng 500ml thì tắt bế và mang đi sử dụng, sử dụng 3 lần trong ngày, mỗi lần sử dụng nên cách bữa ăn khoảng 30 phút.
• Bài thuốc đắp: Chuẩn bị 1 thìa muối hạt cùng với 1 nắm lá chìa vôi, lá cây chìa vôi đã được rửa sạch lớp bột phấn ở ngoài để tránh tình trạng kích ứng khi sử dụng. Sau đó mang lá và muối đi rang cho nóng lên, tiếp theo dùng miếng vải bọc lại để đắp lên những vùng bị mỏi nhức. Mỗi ngày nên kiên trì sử dụng 2 lần, không nên sử dụng ở nhiệt độ quá nóng để tránh làm bỏng da.

Bong gân hay chấn thương gây sưng nề, tụ máu

Chuẩn bị lá thầu dầu và lá cây chìa vôi với tỉ lệ tương tự nhau. Sau đó mang 2 vị thuốc này đi rửa sạch rồi giã nát sao cho thật nhuyễn, tiếp theo cho thêm rượu hoặc giấm vào rồi mang lên chảo xào qua xào lại, cho đến khi có độ nóng vừa phải thì dừng lại. Dùng bã thuốc này để băng bó vào chỗ bị thương, cố gắng 1 ngày sử dụng từ 1-2 lần, nhiều ngày trong 1 tháng bạn sẽ thấy bệnh thuyên giảm rất nhanh.

Đau nhức xương

Cần chuẩn bị 15g lá lốt và 20g thảo dược cây chìa vôi. Sau đó mang tất cả vị thuốc này đi rửa sạch, nấu với khoảng 500ml trên lửa vừa và nhỏ, cho đến khi nước cô cạn còn khoảng 250ml thì tắt bếp đề sử dụng. Nên sử dụng 3 lần trong 1 ngày, nhiều ngày trong 1 tháng, quan trọng nhất là phải sử dụng khi nước còn ấm nóng.

Phong thấp

Hiện có 2 bài thuốc chữa phong thấp phổ biến hiện nay, cách sắc thuốc như sau

• Bài thuốc 1: Chuẩn bị 10g bạch chi, 10g quế chi cùng với 20g cây chìa vôi. Sau đó mang tất cả vị thuốc này đi sắc với 1 lít nước trên lừa nhỏ và vừa, cho đến khi cô cạn còn khoảng 500ml nước thì tắt bếp để lấy nước sử dụng. Bài thuốc này chỉ nên sử dụng mỗi ngày 1 lần, kiên trì sử dụng nhiều ngày trong 1 tháng để đạt kết quả tốt nhất.
• Bài thuốc 2: Chuẩn bị 15g dây đau xương, 15g lá lốt cùng với 20g dây chìa vôi. Sau đó mang tất cả vị thuốc này đi rửa sạch, rồi tiến hành sao vàng hạ thổ. Tiếp theo là mang những vị thuốc này đi sắc với 1 lít nước, cho đến khi cô cạn còn khoảng 500ml nước thì tắt bếp để lấy sử dụng. Bài thuốc này chỉ nên sử dụng mỗi ngày 1 lần, kiên trì sử dụng nhiều ngày trong 1 tháng để đạt kết quả tốt nhất.

Thoái hóa cột sống

Cần chuẩn bị 1 lít rượu trắng, cùng với 40g ngưu tất, 20g cầu tích, 10g xuyên khung, 50g thảo dược chìa vôi. Sau đó mang tất cả các nguyên liệu cho vào bình thủy tinh, tiếp đến đổ rượu trắng vào cho đến khi ngập bình thì đậy nắp kín lại. Ủ rượu thuốc sau hơn 1 tuần là có thể mang ra sử dụng được, mỗi ngày chỉ nên dùng 2 lần, 1 lần dùng khoảng 20ml mà thôi.

Trị chai chân, chai mắt cá

Chuẩn bị theo tỉ lệ 3:1 lá chìa vôi và râu tôm. Sau đó mang tất cả các nguyên liệu này đi giã nát, rồi dùng bã thuốc đắp trực tiếp lên vùng cần điều trị bằng băng quấn cố định. Mỗi ngày nên thay thuốc 2 lần sáng và chiều để mang lại hiệu quả cao nhất

Viêm lở da, ung nhọt sưng tấy

Cần chuẩn 10g mỗi loại kim ngân, bồ công anh, cùng với 20g thổ phục linh và 1 nắm lá chìa vôi. Tiếp theo mang lá chìa vôi đi giã nát và bôi lên trực tiếp vùng da đang bị tổn thương. Các vị thuốc còn lại thì mang đi sắc với 1L nước, cho đến khi cô cạn còn khoảng 500ml nước thì tắt bếp để lấy sử dụng, mỗi ngày nên sử dụng 1 lần trong ngày.

Bài thuốc trị rắn cắn

Lấy 1 nắm lá chìa vôi mang đi giã nát với muối, sau đó chia thành 2 phần bằng nhau. Phần thứ nhất thì sử dụng để nhai và nuốt từ từ với nước, phần còn lại thì bôi lên vùng da bị rắn cắn bằng băng dính cố định.

Bài thuốc chữa viêm nang lông

Cần chuẩn bị 1 nắm lá chìa vôi và 1 lòng trắng trứng gà. Sau đó mang lá chìa vôi đi giã nát sao cho thật nhuyễn, tiếp theo trộn đều với lòng trắng trứng gà, dùng hỗn hợp này đắp lên vùng da cần điều trị bằng băng quấn cố định. Để tình trạng bệnh nhanh chóng được phục hồi, hãy nên thay thuốc thuyên 1 lần mỗi ngày.

Bài thuốc chữa đau bụng sau sinh

Cần chuẩn bị 1 thìa muối hạt và 1 nắm lá chìa vôi. Sau đó mang tất cả các nguyên liệu này cho vào chảo rồi sào cho nóng ấm lên, tiếp đến dùng một miếng vải rồi cho thuốc vào và đắp lên vùng bụng.

Chìa vôi là chìa khóa chữa lở miệng nhanh chóng

Cần chuẩn bị 10g dây chìa vôi, 5g kinh phấn và 10g hoàng bá. Sau đó mang tất cả vị thuốc này đi giã nát sao cho thật nhuyễn, tiếp đến lấy bã thuốc bôi vào chỗ bị lở miệng và ngậm trong vòng 5 phút rồi hãy rửa sạch miệng lại bằng nước. Kiên trì sử dụng mỗi ngày bạn sẽ thấy ngạc về công dụng của nó mang lại đó nhé.

Những lưu ý cần biết khi sử dụng dược liệu chìa vôi 

Mặc dù chìa vôi có rất nhiều công dụng chữa bệnh và cực kỳ tốt cho sức khỏe. Thế nhưng không phai cũng có thể sử dụng được loại thảo mộc này, để an toàn khi sử dụng, bạn cần phải đọc thật kỹ những lưu ý sau đây

• Tuyệt đối không được sử dụng các chất kích thích, như: rượu, bia… trong quá trình sử dụng thuốc chìa vôi.
• Phụ nữ có thai hoặc phụ nữ đang cho con bú không được sử dụng loại thảo dược này
• Không sử dụng cho người dị ứng với bất kỳ thành phần nào của thảo dược chìa vôi
• Tuyệt đối không được lạm dụng
• Nên kiên trì sử dụng thường xuyên, đúng liệu trình để cảm nhận được hiệu quả
• Không sử dụng chung với các loại thuốc khác khi uống loại thảo dược này
• Nên tham khảo ý kiến của bác sĩ trước khi dùng hoặc uống thảo dược chìa vôi.

Kết luận 

Công dụng của cây chìa vôi rất tốt cho sức khỏe và hỗ trợ điều trị được rất nhiều căn bệnh, nên chúng ta hãy cố gắng tìm hiểu thêm về nó. Vì biết đâu một ngày nào đó chúng ta sẽ cần đến loại thảo dược này, có thể là để trị bệnh mà cũng có thể là để phòng bệnh.